تأمّلی سازه انگارانه بر نقش هویت در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر خودکفایی دفاعی

Authors

  • علی آجورلو دانشجوی دکتری علوم سیاسی(سیاستگذاری عمومی)،گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
  • مجتبی مقصودی دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
Abstract:

متغیّرهای مختلف داخلی و خارجی در سیاست دفاعی تأثیرگذار هستند. عقاید، باورها، ارزش‌ها، تجربیات تاریخی ملتها و اندیشه‌های دفاعی از مهمترین متیّرهای هویّتی تأثیرگذار بر سیاست دفاعی به شمار می‌روند. مروری بر تحولات دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران بیانگر این است که خودکفایی دفاعی یکی از مهمترین جهت‌گیری‌های سیاست دفاعی این کشور در چهار دهه گذشته به شمار می‌رود. تحقیق حاضر در قالب رویکرد کیفی اجرا شده و داده‌های آن به روش ترکیبی (کتابخانه‌ای و مصاحبه) جمع‌آوری شده‌اند. تجزیه تحلیل داده‌ها به روش «تحلیل مضمونی» و ایجاد رابطه همبستگی میان گزاره های محوری صورت گرفته است. هدف اصلی این مقاله شناخت نقش هویت در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی با تأکید بر خودکفایی دفاعی بود؛ متأثر از این هدف، سؤال اصلی آن چنین سامان یافت؛ هویت چه نقشی در موضوعیّت یافتن خودکفایی در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ این نقش‌آفرینی از چه طریقی انجام می‌شود؟ و با کدام رهیافت و نظریهِ تحلیلِ سیاست قابل تبیین است؟ رابر نتایج حاصله، تجربیات تاریخی و قاعده «نفی سبیل»، از مهمترین متغّرهای هویتی تأثیرگذار بر خودکفایی در ایران هستند؛ این نقش‌آفرینی به واسطه ادراک نقش ملی «دولت مستقل» صورت می‌گیرد؛ رهیافت فرهنگی با محوریت نظریه سازه‌‌انگاری، چارچوب نظری مناسب برای تحلیلِ سیاست دفاعی ایران می باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیاست دفاعی نظام جمهوری اسلامی ایران: بررسی اسناد کلان

از مهم‌ترین دغدغه دولت‌ها تلاش برای حفظ امنیت و مقابله با تهدیدات متنوعی است که حیات و بقا و یا توسعه و پیشرفتشان را به مخاطره انداخته است. از این رو تقویت مؤلفه‌های قدرت درونی و ارتقای بنیه دفاعی از اهم اولویت‌های سیاست‌گذاری دولت‌ها است. سیاست دفاعی در هر دولت، برنامه جامع و مشی کلان عملیاتی در جهت تحقق چنین اهدافی است. تجربه چهار دهه اخیر نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران به واسطه موقعیت مم...

full text

دیپلماسی دفاعی – دریایی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر عملکرد نیروی دریایی راهبردی

جمهوری اسلامی ایران با فرمان رهبر انقلاب که مبتنی بر دیپلماسی دفاعی صلح‌آمیز بوده، با حضور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نگاه خود را از دریاهای خانگی که همان خلیج فارس و دریای عمان می‌باشد را در راستای کم‌رنگ نمودن حضور نامشروع قدرت‌های استعماری در منطقه و ایفای نقش ویژه جمهوری اسلامی به عنوان کشوری مهم در جهان، به دور دست برده است. دیپلماسی دفاعی دریایی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر صلح...

full text

تحلیل سازه انگارانه سیاست خارجی نوین ترکیه و رقابت با جمهوری اسلامی ایران

چکیده با به قدرت رسیدن اسلام­گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی از سیاست­گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان «نوعثمانی­گری» شکل گرفت. مؤلفه ­های­ حاکم بر این سیاست­گذاری «به صفر رساندن مشکلات با همسایگان» از یک سو، و تلاش برای ارائه چهره­ای جدید از ترکیه مسلمان به عنوان «الگوی دموکراسی، آزادی و حقوق بشر» در خاورمیانه و دیگر مناطق پیرامونی این کشور بود. هدف ...

full text

دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر فناوری‌های دفاعی-امنیتی)

در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت‌، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری‌های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین‌الملل در نتیجه توسعه فناوری‌های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم‌های اعمال قدرت را متنوع و پیچیده نموده است. به تبع پیشرفت فناوری برای کشورها مسائل جدیدی در روابط بین‌الملل بوجود آمد که یکی از آن‌ها دیپلماسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 49

pages  0- 0

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023